องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษ เพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน)

อำเภอนาแห้ว Everlasting Loei Culture วัฒนธรรมเลยไม่มีวันตาย

          เล่าเรื่องประเพณีแห่ต้นดอกไม้ ประเพณีเก่าแก่ที่สืบทอดกันมากว่า 400 ปี คู่อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย รวมถึงสักการะปูชนียสถานเก่าแก่ อันเป็นที่เคารพและเป็นเอกลักษณ์ประจำถิ่นมายาวนาน

          จังหวัดเลย เป็นอีกหนึ่งจังหวัดที่มีสถานที่ท่องเที่ยวมากมาย แถมเที่ยวได้ตลอดทั้งปี สำหรับที่เที่ยวที่ทุกคนนึกถึงเป็นอันดับต้น ๆ คงเป็นเชียงคาน ภูกระดึง ภูเรือ ภูลมโล แต่น้อยคนนักจะรู้จัก "นาแห้ว" อำเภอเล็ก ๆ ท่ามกลางอ้อมกอดแห่งขุนเขาชายแดนไทย-ลาว ธรรมชาติ ผู้คน ประเพณี วัฒนธรรม และโบราณสถานต่าง ๆ ล้วนมีมนตร์เสน่ห์ชวนหลงใหล ทั้งยังสะท้อนเอกลักษณ์พื้นถิ่น จนเป็นที่เลื่องลือในหมู่นักท่องเที่ยวที่ต้องการเดินทางมาที่นี่อีกด้วย ทั้งนี้ องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) หรือ อพท. จะนำเกณฑ์มาตรฐานการท่องเที่ยวโดยชุมชน หรือ CBT Thailand ไปพัฒนาให้กับชุมชนที่มีแหล่งท่องเที่ยว เป้าหมายดำเนินการใน 15 ชุมชน ครอบคลุม 9 อำเภอ ซึ่งอำเภอนาแห้วเป็น 1 ใน 9 อำเภอดังกล่าว เพื่อให้เกิดการกระจายออกไปชุมชนต่าง ๆ ที่เชื่อมโยงกับชุมชนที่เป็นแหล่งท่องเที่ยวหลัก โดยชุมชนจะมีรายได้เพิ่มจากการให้บริการทางการท่องเที่ยว
 

ประเพณีแห่ต้นดอกไม้

          ในช่วงเดือนเมษายนของทุกปี ณ ชุมชนตำบลแสงภา จะมีประเพณีสำคัญ นั่นคือ ประเพณีแห่ต้นไม้ เป็นประเพณีที่สืบทอดมายาวนานกว่า 400 ปี เริ่มจากวันสรงน้ำพระพุทธรูป (ช่วงวันสงกรานต์) เริ่มจากวันที่ 13 เมษายน โดยหลักปฏิบัติในปัจจุบันนี้จะเริ่มแห่ตั้งแต่วันที่ 14, 15 และ 16 เมษายน ติดต่อกัน โดยจะมีการแบ่งหน้าที่ของชายและหญิงอย่างเสร็จสรรพ ผู้ชายมีหน้าที่ตัดไม้ไผ่มาผูกเป็นโครง อุปกรณ์ที่ใช้ยึดมาจากธรรมชาติทั้งสิ้น ในขณะที่ผู้หญิงทำหน้าที่จัดหาดอกไม้มามัดรวมเป็นช่อ เพื่อนำไปใช้สำหรับการตกแต่ง เมื่อใกล้ถึงเวลานัดหมาย ทุกคนก็จะพร้อมใจกันแบกหามต้นดอกไม้ไปรวมกันที่วัดศรีโพธิ์ชัย แห่วนรอบพระอุโบสถ 3 รอบ พร้อมกับเสียงประโคมกลอง ฉิ่ง ฉาบ และเครื่องดนตรีร่วมสมัย เพื่อสร้างความสนุกสนานในการแห่
 

วัดศรีโพธิ์ชัย บ้านแสงภา

          วัดเก่าแก่อายุร่วม 400 ปี อยู่คู่กับชุมชนบ้านแสงภาแห่งอำเภอนาแห้ว เต็มอิ่มกับความงดงามของสถาปัตยกรรม ซึ่งมีลักษณะคล้ายกับวัดที่หลวงพระบาง ประเทศลาว ภายในพระอุโบสถประดิษฐาน “หลวงพ่อเพชร” พระพุทธรูปโบราณเก่าแก่ อันเป็นที่เคารพสักการะทั้งของคนในชุนชนและพื้นที่ใกล้เคียง นอกเหนือจากความงดงามของสถาปัตยกรรมแล้ว หากลองสำรวจบริเวณโดยรอบก็จะพบเข้ากับทิวทัศน์สวย ๆ อีกมุมหนึ่งของวัด ซึ่งมีนาข้าวเป็นฉากหลัง สวยงามลงตัวเข้ากับบรรยากาศความเงียบสงบโดยรอบ
 

วัดโพธิ์ชัยนาพึง

          วัดเก่าแก่ที่มีมาก่อนตั้งหมู่บ้านอีกด้วย ตัววิหารเป็นอาคารสี่เหลี่ยม ผนังก่ออิฐถือปูน หลังคาทรงจั่ว มุงด้วยไม้แป้นเกล็ด มีชายคาปีกนกโดยรอบ รองรับด้วยเสาไม้ ภายในงดงามด้วยภาพจิตรกรรมฝาผนังจากฝีมือช่างพื้นถิ่นให้เราได้ศึกษา โดยภาพจิตรกรรมฝาผนังชื่อว่า “ฮูปแต้ม” บอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธประวัติและวรรณกรรมท้องถิ่น นอกจากนี้ยังประดิษฐานพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ คือ "พระเจ้าองค์แสน" หรือ "พระพุทธรูปฝนแสนห่า" เนื้อองค์เป็นทองสัมฤทธิ์ พระสังฆาฏิเป็นทองนาค พอถึงฤดูตรุษสงกรานต์ ชาวบ้านจะนำพระพุทธรูปมาสรงน้ำและทำพิธีเปลี่ยนเครื่องทรงทุกปี เหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงความเป็นศูนย์รวมจิตใจและเคารพบูชาของชาวบ้านในชุมชนมาช้านาน
 

ภาพจาก FotoErro / Shutterstock.com

พระธาตุดินแทน

          ปูชนียสถานของชุมชนหมู่บ้านแสงภา สร้างขึ้นจากดินทราย อันเกิดจากเหล่าบรรดาผู้ศรัทธานำมาเททับกันไปเรื่อย ๆ โดยกินระยะเวลาร่วมร้อยปี ตามตำนานเล่าว่า มีพระธุดงค์รูปหนึ่งได้ชักชวนให้ชาวบ้านบริเวณนี้หันมานับถือพุทธศาสนา แทนการนับถือภูตผี และมีการล้มวัว ควายเพื่อเป็นการบวงสรวงในทุก ๆ ปี โดยปรารภว่าหากต้องการได้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ไว้เคารพบูชา ชาวบ้านจะต้องปฏิบัติตามข้อบัญญัติ 3 ข้ออย่างเคร่งครัด ได้แก่ เว้นการฆ่าสัตว์ตัดชีวิต เว้นการกระทำผิดศีล และเลิกบูชายัญผีสางต่าง ๆ ห้ามเล่นไสยศาสตร์ จากนั้นมาชาวบ้านจึงได้ยึดถือปฏิบัติอย่างเคร่งครัด จนกลายเป็นที่มาของพระธาตุดิน พระธาตุที่หลอมรวมจากความศรัทธา และถึงแม้ว่ารูปลักษณ์ภายนอกจะไม่ได้งดงามเหมือนดังพระธาตุที่อื่น ๆ สะท้อนให้เห็นถึงความเรียบง่าย งดงาม และความเข้มแข็งของชุมชน นับเป็นอีกหนึ่งสถานที่ที่ควรค่าแก่การเยี่ยมชมเป็นอย่างยิ่ง

          มาวันนี้แม้ว่าอำเภอนาแห้วจะเป็นอำเภอเล็ก ๆ ติดชายแดน แต่ก็เป็นอำเภอที่เต็มไปด้วยวัฒนธรรมและวิถีชีวิตความเป็นอยู่น่าค้นหา ตลอดจนสายสัมพันธ์ระหว่างคนในชุมชนที่ยังคงทำหน้าที่รักษา สืบสานและสืบทอดวัฒนธรรมพื้นถิ่นให้อยู่กับนาแห้วไปตราบนานเท่านาน

ขอบคุณข้อมูลจาก
เว็บไซต์ sangpha.go.th
เว็บไซต์ ww2.loei.go.th
เฟซบุ๊ก วัดศรีโพธิ์ชัย ตำบลแสงภา อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย