องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษ เพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน)

ผ้าในสุโขทัย

1629130320
ขนาดตัวอักษร

เราไม่มีโบราณวัตถุประเภทผ้าและสิ่งทอในสมัยสุโขทัยที่หลงเหลือมาให้ศึกษาในปัจจุบันเลย เรื่องผ้าในสมัยสุโขทัยจึงต้องอนุมานจากหลักฐานต่างๆ ที่ปรากฏอยู่ เช่น 

  • การพบแวปั่นฝ้ายในบริเวณแหล่งโบราณคดีหลายแห่ง ทำให้มั่นใจได้ว่าคนในพื้นที่นี้รู้จักการปั่นฝ้ายและทอผ้าฝ้ายมาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์
  • หลักฐานประเภทลายลักษณ์อักษรที่ปรากฏคำศัพท์ที่ใช้เรียกผ้าและสิ่งทอหลายแห่งในสุโขทัย เช่น ศิลาจารึกวัดป่ามะม่วง ภาษาไทย (พ.ศ.1904) ศิลาจารึกวัดเขมา (พ.ศ.2079) และไตรภูมิพระร่วง 
  • ประติมากรรมสำริดและหินรูปเทพเทวดา และจิตรกรรมในอุโมงค์วัดศรีชุม ซึ่งมีลวดลายดอกไม้ และลวดลายเรขาคณิตประดับที่ขอบหรือปลายผ้า
  • ตุ๊กตาสังคโลก นุ่งผ้าลายเป็นริ้วคล้ายผ้าเข้มขาบของแขก หรือผ้าสมปักริ้วของเขมร และผ้านุ่งมีลายดอกไม้ที่ชวนให้นึกถึงผ้าทอหรือผ้าพิมพ์ลาย

(ข้อมูลจากคุณสิรวีย์ เอี่ยมสุดใจ มัคคุเทศก์เชี่ยวชาญมรดกโลก) 
ลวดลายผ้าทั้งหมดที่ปรากฏ ไม่อาจทำให้เราทราบได้ว่าในสมัยโบราณนั้นใช้เทคนิควิธีการใดในการสร้างลายผ้า เพียงแต่เรารู้ว่ามีเทคโนโลยีในการสร้างลายผ้าอย่างแน่นอน และอีกประการ สมัยนั้นมีการนุ่งผ้าที่มีความพิถีพิถันและปราณีตอย่างมากสำหรับบุคคลชั้นสูง