องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษ เพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน)

สานศิลป์ สร้างสรรค์...ปั้นสนุก

     งานปูนปั้นตามโบราณสถานและวัดหลายแห่งในเพชรบุรี บ่งบอกถึงความเป็นเมืองช่างศิลป์ แม้จะเป็นงานสุดประณีต สูงค่า สมกับเป็นงานชั้นครู ที่ทุกคนสามารถเข้าถึงและสัมผัสได้ ณ ศูนย์การเรียนรู้งานปูนปั้น บ้านอาจารย์ทวงร่วง เอมโอษฐ สถานที่พำนักของศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ ปี 2554 ผู้ได้เปิดบ้านเป็นโรงเรียนสอนงานปูนปั้น และเป็นสถานที่จัดเวิร์คช็อปให้ทุกคนเรียนรู้ ลองจับ ลองทำ เพื่อให้เข้าใจงานปูนปั้นอย่างสนุกเพลิดเพลิน

     บุญเจือน เอมโอษฐ คู่ชีวิตของครูทวงร่วง เล่าว่า นอกจากลวดลายที่เป็นแบบเฉพาะของเพชรบุรี งานปูนปั้นที่นี่ต้องไม่ลงสี แต่เผยให้เห็นเนื้อปูนสีขาวที่มีความแข็งแกร่ง ตัวปูนประกอบด้วยส่วนผสม 6 อย่าง ได้แก่ ปูนขาว (จากราชบุรี) ทรายละเอียด (จากกาญจนบุรี) กระดาษฟาง กาวหนังสัตว์ น้ำตาลโตนดหรือกากน้ำตาล และน้ำ “เราต้องใช้น้ำตาลโตนดจากบ้านเราหรือกากน้ำตาลเท่านั้น จะใช้น้ำตาลทรายไม่ได้ เพราะน้ำตาลโตนดจะทำให้เหนียว พอตำปูนแล้วจะเกาะติดกันดี” ครูบุญเจือนอธิบายสำเนียงเหน่อคนเพชร โดยในอดีตครูทวงร่วงและครูบุญเจือนจะรับทำงานปูนปั้นตามวัดอย่างหน้าบันวิหาร ซุ้มประตูหน้าต่าง แต่เมื่ออายุผ่านพ้นวัยเกษียณมาหลายปี ประกอบกับมีลูกศิษย์ลูกหามากขึ้น จึงผันตัวเองมาเป็นผู้ถ่ายทอดความรู้ และขายปูตำตามสูตรที่ทำมาอย่างชำนิชำนาญ

     บ้านหลังนี้เปิดประตูต้อนรับผู้คนจากทั่วประเทศ สำหรับนักท่องเที่ยว ครูบุญเจือนจะสอนให้ปั้นลายประจำยาม ซึ่งเป็นลายพื้นฐานของการปั้นลาย นักท่องเที่ยวจะสวมผ้ากันเปื้อน มือซ้ายจับปูน มือขวาจับเกรียง ค่อยๆ ทำตามครูบุญเจือนไปตามลำดับ ซึ่งไม่กี่ขั้นตอนที่ลงมือทำต้องใช้สติเพราะหากใจร้อนเกินไปจะไม่ได้รูป หรือหากช้าเกินไปปูนจะเซ็ตตัวไม่ดี จากนั้นนักท่องเที่ยวสามารถนำผลงานฝีมือตัวเองกลับบ้าน แต่ที่สำคัญกว่าคือ ได้ความรู้เรื่องงานปูนปั้นเมืองเพชรแบบเจาะลึก และความเข้าใจเรื่องการทำงานของช่างศิลป์กลับไป
     “วันนี้งานปูนปั้นเมืองเพชรได้รับการสืบทอดแล้ว ฉันวางใจแล้วว่างานที่ทำมาตลอดชีวิตจะมีลูกหลานสืบต่อ ไม่หายไปจากเพชรบุรี” ครูบุญเจือนกล่าวไว้ก่อนอำลา และก่อนกลับอย่าพลาดอุดหนุนสินค้าปูนปั้นจากไอเดียของลูกสะใภ้ครูบุญเจือน ที่ได้ทำงานปูนปั้นเป็นพวงกุญแจ ต่างหู ที่ใส่ปากกา แจกัน และแม็กเน็ตดีไซน์เก๋ เป็นการประยุกต์งานประติมากรรมให้กลายเป็นเครื่องประดับและของใช้ในชีวิตประจำวันโดยที่ยังรักษาเอกลักษณ์ของงานปูนปั้นเมืองเพชรไว้เพื่อสืบสานศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นสืบไป

ล้อมกรอบ
Where to buy
ศูนย์การเรียนรู้งานปูนปั้น บ้านอาจารย์ทวงร่วง เอมโอษฐ ตั้งอยู่ในตำบลช่องสะแก อำเภอเมือง จังหวัดเพชรบุรี สนใจเวิร์กช็อปงานปูนปั้น

ติดต่อ โฟล์ค-ปภังกร จรรยงค์ ประธานวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวชุมชนเมืองเพ็ชร์ โทร. 06-2463-5464